Meervoud nr 282: Als de nood het hoogst is…
Meervoud nr. 282, december 2022.
Artikels op de webstek:
Vlaanderens bijdrage tot ‘nooit meer oorlog’ – Miel Dullaert
Interview met Sander Loones: “Onze sociale zekerheid is niet meer zeker en dus zal ze ook niet meer sociaal zijn.”
Hoofdartikel: Als de nood het hoogst is… – Bernard Daelemans
De desastreuze begroting die zijn regering heeft afgeleverd blijft premier Alexander De Croo achtervolgen. België heeft nu de hoogste schuldgraad van Europa terwijl het begrotingstekort is opgelopen van 0,7% ten tijde van de regering-Michel tot 4,1% vandaag. Het maneuver om staatssecretaris van begroting Eva De Bleeker aan de kant te schuiven en te vervangen door Alexia Bertrand heeft alleen nog meer de aandacht gevestigd op het gefoefel met de cijfers, waar de oppositie de vinger op kon leggen. Ook het verhaal met de whatsapp-berichtjes, die lijken tegen te spreken wat de eerste minister voor de bühne verklaard heeft, zelfs al zijn ze voor allerlei interpretaties vatbaar, strooit nog wat zout in de wonde.
Ook de Waalse en Brusselse overheden werken zich steeds dieper in de schulden, net als de Franse Gemeen-schap, zoals we in de vorige editie van dit blad al uit de doeken deden. Alleen Vlaanderen heeft min of meer zijn zaken op orde, hoewel het ook niet helemaal uit de rode cijfers blijft.
Zeker, de Corona-pandemie rechtvaardigde belangrijke staatstussenkomsten om het economische weefsel te vrij-waren tijdens de onvermijdelijke lockdowns van hele sectoren. En de economie is gelukkig ook weer opgeveerd. Nu krijgen we met een energiecrisis te maken die alweer enorme bedragen opslorpt om een maatschappelijke ramp af te wenden. Intussen dreigt de oorlog in Oekraïne in combinatie met de energiecrisis Europa en dus ook ons land in een recessie te duwen, terwijl de inflatie de Europese Centrale Bank ertoe heeft bewogen om zijn rentebeleid te herzien. Hogere rentes betekenen ook duurdere leningen voor de overheid, zodat opnieuw een rentesneeuwbal kan ontstaan die de Belgische financiën nog meer onder druk zet. De Waalse overheid onder-vindt vandaag al moeilijkheden om zijn schulden te financieren.
Terwijl de belastingen erg hoog zijn en de schuldenbergen aanzwellen, kan men toch niet zeggen dat de publieke dienstverlening in dit land top-of-the-bill is. Bij de spoorwegen vallen de treinen uit wegens oud en versleten terwijl ook de sporen zelf door onderhoudsachterstand moeizaam berijdbaar worden. Minister Gilkinet droomt van een openbaar vervoer van de toekomst maar het ziet er naar uit dat de budgetten niet toereikend zullen zijn om die plannen waar te maken. Het blijft armworstelen rond de pensioenen maar het verzekeren van een waardig minimumpensioen blijft een moeilijke klus terwijl sommige categorieën bevoordeeld zijn en de betaalbaarheid van het stelsel ronduit problematisch wordt.
In een interview met dit blad stelt kamerlid Sander Loones dat het geen zin heeft om aan symptoombestrijding te doen. België rijdt zich volledig in het slop en de redding kan er maar komen zodra er een confederale omslag komt die leidt tot duidelijkere en homogene bevoegdheidsafbakeningen en een doorgedreven responsabilisering zodat elke deelstaat zijn zaken op orde krijgt. Zonder een institutionele herschikking kunnen de overheidsfinan-ciën niet gesaneerd worden en zonder een sanering van de overheidsfinanciën zullen we onze sociale voorzienin-gen onvermijdelijk ondergraven, klinkt het.
Dat verhaal rijmt met de stellingname van Bart De Wever die in 2024 alleen wil gaan voor ‘confederalisme of niets’. Hij wil dus niet, zoals in 2014, het communautaire programma laten vallen om in de federale regering te stappen. De kiezer moet dit wel mogelijk maken door een heruitgave van Vivaldi de pas af te snijden. Maar Loones is optimistisch : “de Vlaams-nationalisten hebben gelijk. Ze moeten alleen meer geloven in hun eigen analyse”. Laat ons op deze optimistische noot het jaar 2022 afsluiten.
Bernard Daelemans.
