Meervoud nr. 300 – december 2024.
Uit dit nummer:
Geen vredespijp voor de linkse Mohikanen. Door Edi Clijsters.
De nieuwe Europese Commissie Von der Leyen II mag toch starten. Door Lukas De Vos.
Grasduinen in drie decennia Meervoud. Door Bernard Daelemans.
Hoofdartikel door Bernard Daelemans:
Meervoud 300 – Ad multos annos?
U hebt de driehonderdste editie van ‘Meervoud’ in de hand. En over enkele weken gaan we onze drieëndertigste jaargang in. We nemen vandaag dan ook uitgebreid de tijd om terug te blikken in ons verleden. Maar de vraag is ook wat de toekomst in petto heeft voor linkse Vlaams-nationalisten.
Als we de voorbije jaargangen overlopen zien we veel continuïteit : veel belangstelling voor andere volkeren zonder staat, in het bijzonder waar die een sterke linkse nationale beweging hebben : Ierland, Baskenland, Catalonië, Koerdistan, enz. Bij wijlen scherpe kritiek op de Vlaams-nationale partijen die een te rechtse koers varen op sociaal-economisch of ethisch vlak. Een flinke dosis euroscepsis en met name kritiek op de neoliberale koers die verdragrechtelijk ingebakken zit in de weinig democratische Europese instellingen waar we vanuit Vlaanderen weinig vat op hebben. Een grote focus op het institutionele monstertje Brussel en de lotgevallen van de Brusselse Vlamingen. Historische figuren uit de linkse Vlaamse beweging werden regelmatig in herinnering geroepen. Het blad was al die tijd partijpolitiek ongebonden en wars van politieke correctheid. En een boergondische noot kan in een Zuid-Nederlands blad al helemaal niet ontbreken.
Toch zien we ook verschuivingen : met de jaren kwam er heel wat meer aandacht voor andere buitenlanden dan Baskenland en Catalonië. In de eerste plaats Nederland maar ook de rest van Europa kwam aan bod en in het bijzonder ook Oost-Europa, tot en met Oekraïne en Rusland en ook Turkije. Geopolitieke vraagstukken kwamen meer aan bod. De binnenlandse dagjespolitiek ruimde plaats in voor bredere thema’s als onderwijs, landbouwbeleid, de digitale toekomst en kunstmatige intelligentie.
Een hele schare medewerkers van het eerste uur zijn ons in de jongste jaren ontvallen : Antoon Roosens, Christian Dutoit, Jef Turf, Mark Grammens, Joost Van Dommele. Desalniettemin werd het werk verder gezet.
De tijden veranderen. Het Catalaanse débâcle deed vragen rijzen over de haalbaarheid van de Vlaamse onafhankelijkheid. De ontwikkeling van Brussel als autonome entiteit binnen Vlaanderen, maar die toch sterk met de Vlaamse economie is verweven, maakte het uitrollen van het Vlaamse zelfbestuur extra moeilijk. V-partijen flirten met de 50% van het Vlaamse electoraat maar door hun rechtse opstelling vinden ze geen aansluiting bij een groot deel van de Vlaamse loonslaven. Sterker : soms wordt de indruk gewekt dat de Vlaamse staat moet dienen om de sociale verworvenheden af te bouwen. De linkerzijde blijft verknocht aan het Belgische apparaat.
De Europese constructie blijft gekenmerkt door democratische tekorten én verdragrechtelijk verankerde liberale beleidslijnen. Toch is er nood aan een Europees beleid. Door het Amerikaanse isolationisme dat Trump belichaamt, zal Europa zowel economisch als militair voor een stuk zijn eigen boontjes moeten doppen. Of dit allemaal te doen is met torenhoge ecologische ambities, met een warme oorlog met Rusland aan de rand van de EU, en met een handelsoorlog met China in zicht, is maar de vraag. De toekomst ziet er zorgwekkender uit dan ooit sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog.
Ons land blijft nochtans een van de meest welvarende plekken ter wereld, met een bijzonder hoge graad van welvaartsherverdeling en een solide sociale bescherming. Deze verworvenheden veilig stellen in een cultureel geëmancipeerd Vlaanderen, de Vlaamse onderwijskwaliteit herstellen, de tegenstrijdige belangen verzoenen van landbouw, ondernemerschap en natuurbehoud in dit overbevolkte gebied zijn kwesties waar we als linkse nationalisten in de toekomst ook nog wel een en ander over te zeggen zullen hebben.
