Meervoud nr. 293, januari 2024.
De weeklacht van Armenië : de vergeten oorlog van Jens De Rycke. Door Lukas De Vos.
De digitale toekomst: utopie of nachtmerrie? Door Kevin De Laet
Heibel in de koekenstad. Door Bernard Daelemans.
Heibel in de koekenstad
Dat er bij deze Meervoud-editie een koekentrommel op de cover staat heeft niets te maken met de heibel in de coulissen van het ‘Schoon Verdiep’ in de koekenstad naar aanleiding van het vertrek van Vooruit-schepen Tom Meeuws. De koekentrommel verwijst naar de ‘Antwerpse Handjes’, die een creatie zijn van banketbakker Jos Hakker (1887-1967), die tijdens de oorlog als Jood werd gedeporteerd maar nadien ontsnapte en tot het verzet toetrad. Het ADVN wijdt een tentoonstelling aan zijn levensverhaal waarover u in de boekenrubriek meer verneemt.
De perikelen rond Tom Meeuws zijn desalniettemin de moeite waard om bij stil te staan omdat ze afstralen op de nationale politiek op een moment dat de campagne voor de verkiezingen in juni op volle toeren komt.
Het ontslag van Meeuws wordt door hemzelf uitgelegd vanuit het gegeven dat hij er genoeg van heeft om als enige in het Antwerpse schepencollege op te boksen tegen de dominantie van de N-VA. Zelf heeft hij inder-daad als schepen van sociale zaken enig weerwerk geboden tegen de privatiseringsplannen van het Antwerpse Zorgbedrijf (onder voorzitterschap van N-VA-schepen Els Van Doesburg). Zorgbedrijf Antwerpen, dat onder andere 19 woonzorgcentra beheert, 46 dienstencentra en 3.500 serviceflats, is van jaar tot jaar meer verlieslatend omdat de stad de jaarlijkse dotatie heeft verlaagd terwijl de kosten door de inflatie flink stijgen. Door de structurele onderfinanciering boet de dienstverlening aan kwaliteit in. Door te privatiseren zouden vanuit de privé-sector middelen kunnen gemobiliseerd worden, luidt de redenering, maar dat kan niet binnen het huidige wettelijk kader zodat een decreetswijziging nodig is. De partij Vooruit zit daarbij in een spagaat omdat ze binnen het Antwerps stadsbestuur de privatisering steunt terwijl ze die in het Vlaams parlement bestrijdt. De kwestie bleef aanslepen maar nu had Van Doesburg de CEO van het Antwerps Zorgbedrijf de laan uitgestuurd, Johan De Muynck, een vertrouweling van Meeuws uit het traditioneel-linkse netwerk. Meeuws was woedend dat zijn partijgenote Jinnih Beels dat heeft laten passeren.
Beels is heel wat coulanter in de samenwerking met Bart De Wever. Ze stelt zich ermee tevreden dat ze de eigen bevoegdheidsdomeinen zoals onderwijs min of meer vrij naar eigen inzicht kan beheren. Beels, die met 12.000 voorkeurstemmen (in 2018) duidelijk de meerdere is van Meeuws (2000 stemmen), zou in de kiescam-pagne nationaal uitgespeeld worden. Daar heeft De Wever zeker een goed oog in want het idee blijft dat de tandem N-VA-Vooruit de spil moet worden van een Vlaamse en federale coalitie die hopelijk ook op het insti-tutionele vlak een en ander in beweging zet.
Nu Meeuws is opgestapt ontstaat het beeld dat zijn ondelicate stijl aan de basis ligt van zijn ontslag. Cultuur-schepen Nabila Daout Ait (N-VA) maakte in een mail aan Beels haar beklag over Meeuws die haar op verga-deringen als ‘de mocroschepen’ omschrijft terwijl ook de verwijzingen naar Hitler niet ontbreken wanneer het over haar en de N-VA gaat. De mail werd gretig gelekt naar de pers en ook werd gemeld dat Meeuws naar zijn partijgenoten Beels en Bachar graag verwijst als ‘onze bruine’ en ‘onze Marokkaan’ terwijl hij op de Nieuw-jaarsreceptie van de stad onsmakelijke grapjes maakte over Palestijnen.
Na het débâcle van de ‘zattemansklap’ van ex-voorzitter Rousseau, die op zich al flink negatief afstraalt op de laatste peilingen komt Vooruit – de zelfverklaarde ‘dam tegen extreem-rechts’ – opnieuw in verlegenheid met aangebrande humor. Toch meent politoloog Dave Sinardet dat de ‘karaktermoord’ op Meeuws mee gevoerd wordt vanuit eigen rangen. De politoloog suggereert ook dat Beels wel eens een overstap naar de N-VA zou kunnen maken. Sinardet behoort tot de strekking die de Antwerpse samenwerking van Vooruit met N-VA geen warm hart toedraagt en hij signaleert dat de partij van meet af aan diep verdeeld is over die kwestie.
Het zal Bart De Wever vast geen plezier doen dat zijn gedroomde ‘sparring partner’, zowel op Antwerps als op nationaal vlak zichzelf alweer in de voet schiet.
Bernard Daelemans.